Akademik Notlar

SCI-EXPANDED nedir, SSCI nedir ve AHCI nedir, ne işe yarar?

Okuma Süresi: 4 dakika

Akademik dergileri periyodik olarak kontrol eden ve tarayan bir sistem vardır. Bu sistemler hem dergileri bir arya toparlamakta hem de dergilerin içeriğine erişimi kolaylaştırmaktadır. Diğer taraftan evrensel olarak kabul gören bu tarama sistemleri yayınların daha kaliteli ve değerli olması için de tetikleyici bir değer yaratmaktadır. İlgili alanlara göre kategorize edilen bu sistemlerin genel işleyişi aynı olsa da incelediği alanlar farklılık göstermektedir.

Bu tarama sistemleri yakından tanıyacak olursak;

SCI: Science Citation Index: Fen Bilimleri alanlarında yayın yapan dergilerin tarandığı indextir.(fizik, biyoloji, bilgisayar, malzeme bilimi gibi)

SCI-Expanded: Science Citation Index-Expanded: Bu index ile de fen bilimleri alanlarındaki dergiler taranır. Fakat dergi kabul kuralları daha hafiftir. Ayrıca online dergileri de kapsar.

SSCI: Social Sciences Citation Index: Sosyal bilimler alanlarındaki dergilerin tarandığı indextr. (siyaset, hukuk, felsefe gibi)

AHCI: Arts and Humanities Citation Index: Sanat ve insan bilimleri alanlarındaki dergilerin tarandığı index’tir. (Mimarlık,dans, tarih gibi)

AHCI ve SSCI kapsamında taranan dergiler birbirine benzer konularda yayınlar yaptığı söylenebilir. SCI ve SCI-Expanded kapsamında yayın yapan dergilerde ise tamamen aynı konularda yayınlar yapılmaktadır.

Bu 3 index’de ISI – Institute for Scientific Information (Thomson Reuters bünyesindedir) tarafından kullanılır. ISI merkezi Amerika’da bulunan bir kuruluştur. ISI’nın temel görevi index kapsamına alınacak dergilerin belirlenmesi ve bu dergilerin periyodik olarak kontrol edilmesidir.

Zira ISI bilimsel yayın yapan bütün dergileri index kapsamına almaz. Bunlar içerisinden sadece kalite şartlarını sağlayanları seçer. ISI’nın bir dergiyi index kapsamına alması o derginin sonsuza kadar index kapsamında kalacağı anlamına da gelmez. ISI dilediği zaman dergiyi index kapsamında çıkarabilir. Bu yüzden dergiler index kapsamında kalmak istiyorlarsa kalite standartlarını sürekli korumak zorundadırlar.

Dergiler ISI’ya başvurarak index kapsamına alınmalarını talep edebilirler. Bu durumda ISI söz konusu dergileri inceler. Derginin etki faktörünün ne olduğuna, editörünün bilimsel yetkinliğine ve index kapsamındaki yayınlarına, derginin süreçleri düzenli bir şekilde yürütüp yürütmediğine (dergi zamanında çıkıyor mu, hakemler değerlendirmeleri zamanında yapıyor mu, yazarları bilgilendirme sistemi uygun çalışıyor mu v.s.) bakarak dergiyi index kapsamına alabilir veya almayabilir. Index kapsamına alınan dergiler düzenli aralıklarla denetlenir ve ISI kalite standartlarına uymayan bir durum tespit edilirse dergi index kapsamından çıkarılır. Bir derginin hangi index’ler tarafından tarandığını derginin sayfasından öğrenebilirsiniz. Bütün dergilerin ana sayfasında hangi index’ler tarafından tarandığı, editörünün kim olduğu ve etki faktörünün kaç olduğu bilgisi mutlaka yer alır. Bir derginin index’ler tarafından taranıp taranmadığını bu adresten kontrol edebilirsiniz.

Ayrıca, tam liste index dergilerine buradan erişebilirsiniz. (Güncelleme 2015 Ağustos)

Peki bu index’ler ne işe yaramaktadır, son olarak bundan bahsedelim. Bir derginin index kapsamına alınmasının dergi açısından, okuyucu açısından ve yazar açısından faydaları vardır. İlk olarak dergi açısından bakıldığında, index kapsamına giren dergiler kalitesini kanıtlamış olan ve bilim dünyası tarafından en çok takip edilen dergilerdir. Bir dergi index kapsamına girerek kalitesini belgeleyebilir ve daha çok okuyucu kitlesi edinebilir. Bu yüzden bilimsel konularda yayın yapan bütün dergiler index kapsamına girmek için uğraşır. Fakat dünyada çok az sayıda dergi index kapsamına girmeyi başarabilmiştir. Ülkemizde yüzlerce dergi arasından index kapsamında yayın yapan dergilerin sayısının 70 civarında olduğu bilinmektedir. O nedenle makale göndereceğiniz derginin hala index’ler tarafından aktif taranıp taranmadığını kontrol etmeniz önem taşımaktadır. 

Index kapsamındaki dergiler okuyucu açısından da daha güvenli dergilerdir. Zira bu dergilerde kalite standartları yüksek ve kontrol süreçleri oldukça sıkıdır. Böyle bir dergide hatalı bir yayının ya da ifadenin bulunması ihtimali diğer dergilere göre çok daha düşüktür. Bu yüzden okuyucular bu tür dergileri daha çok tercih eder. Son olarak, olaya yazar açısından baktığımızda da index kapsamındaki dergilerde yayın yapmanın avantajlı olduğu görülür. Çünkü bu dergiler etki faktörü yüksek dergilerdir. Yazar bu tür dergilerde yayın yaparak sesini daha fazla kitleye duyurabilir ve daha çok atıf alabilir.

Benzer İçerikler

image
Kemal ŞAHİN | Akademik Hayat

Akademisyen, kullanıcı deneyimi ve arayüz tasarımı, veri görselleştirme, web/mobil uygulama geliştirme.

Kemal ŞAHİN'i yakından tanıyın.