Akademik Çalışma Hazırlama Rehberi

Tez Konusu Bulma – Araştırma Konusu Seçimi ve Belirlenmesi

Okuma Süresi: 6 dakika

Bir işe başlamak bitirmenin yarısıdır sözünü duymayan yoktur, fakat ne olursa olsun harekete geçmek daima güç ve zor bir eylemdir. Her zaman harekete geçip başlamamak için bir çok sebep vardır.

Oysa, başlamak için hazır olmak şart değildir. Sadece cüret edip ilk adımı atmak ve arkasında durup devam etmek gerekir.

Tüm bunlar tez yazma veya araştırma süreci ile aynıdır. Özellikle çok karmaşık ve çok özel değerler ve etkenler barındıran bu çalışmalar için adım atmak çok daha büyük zorluk barındırır.

Tez yazma veya araştırmaya başlamanın ilk adımı da konu seçimi veya diğer bir ifade ile konu bulmaktır.

Uygun şartlar altında, doğru kararlar ile belirlenen bir konu, araştırmanın şekillenmesi ve ilerlemesi için önemli bir rol oynamaktadır.

Diğer bir bakış açısıyla, araştırma sürecini dört aşamaya ayırabiliriz.

  1. Konu seçimi
  2. Araştırmanın planlanması
  3. Araştırmanın yürütülmesi (uygulama)
  4. Araştırmanın yazılması (raporlama)

Bu dört aşamanın en kritik ve önemli başlangıcı yine birinci aşama olan konu seçimidir. 

Üzerine çalışılacak konu doğru ve uygun şartlar altında ve emin kararlar ile seçilirse gerisi çok daha rahat ve kolay olacaktır. O nedenle konu seçimi için öncelikle yapılması gerekenlere bakalım.

Aman dikkat! bu adımlar ardışık bir sıralama ile birbirini takip eden adımlar gibi düşünmeyin. Özellikle adım-2 ve adım-3 birbirinin içerisine girmiş işlemler olarak düşünebiliriz.

ADIM-1: Uzmanlaşmak istediğiniz alanları belirleyin.

Öncelikli olarak kendi kendinize bir çalışma yapmanız gerek. Bunu tek oturuşta yapmak zorunda değilsiniz. Hatta günlere ve haftalara yayabilirsiniz. Birkaç liste hazırlayacaksınız. Bu listeler aşağıdaki başlıklar altında olmalı ve başlıkların altını kendi hissiyatınız ve kendinize özel doldurmanız gerekmektedir. Beyin fırtınası egzersizleri veya zihin haritalama çalışmaları bu listeleri hazırlamanızda size yardımcı olacak tekniklerdir.

  • Sevdiğiniz alanlar
  • İlgi duyduğunuz alanlar
  • Yeteneğinizin olduğu alanlar
  • Mezun olduğunuz alanlar

Bu listelerde belirlediğiniz alanların en önemlileri ilgi duyduğunuz alanlar ile sevdiğiniz alanlar olmalı. Bunlara daha hassas odaklanabilirsiniz.

Mezun olduğunuz alan ile sevdiğiniz veya ilgli duyduğunuz alanlar kesişiyorsa sonraki adımlarda rahat edebilirsiniz. Eğer kesişmiyorsa, herhangi bir ön hazırlığınız yoksa, sonraki adımlarda daha sıkı çalışmanız gerekebilir.

Bu listelerden mümkünse en fazla iki alanı birleştirin. Daha fazla alanları kesiştirmek sizi ilerleyen aşamalarda çok daha kompleks çalışmalara sürekleyecektir.

Bir örnek ile bitirelim. Örneğin; lisans eğitiminizi, eğitim öğretim alanında tamamladınız. İlgi alanınızda yazılım teknolojileri üzerine. Bu iki alanı birbiri ile birleştiren çalışmalara göz atın.

ADIM-2: Bol bol soru sorun.

Aslında bu adım bir sonraki adımdan bağımsız değil. Beraber hareket edilecek işlemler olarak düşünebiliriz. Çalışmak istediğiniz alanlar ve kesişen alanları belirledikten sonra aklınızda daima bir kaç sabit soru olmalı;

  • Diğer araştırmacıların yazmadığı konu ne?
  • Bu konu güzel ama kaynak bulmak zor mu?
  • Bu konular üzerine çok çalışma yapılmış. Ben nasıl bir farklılık yaratabilirim?

En önemli aklınızda yer etmesi gereken soruda;

Bulduğum bu konuda hazırlayacağım tez ve makalede bilime yeni bilgiler sunabilecek miyim? Özgün bir değer yaratabilecek miyim? Ya da farklı bir bakış açısı kazandırabilecek miyim?

Aslında tüm araştırma boyunca bu soruya yanıt arıyor olacaksınız. 

ADIM-3: Konu, kaynak taraması yapın.

Bu husus araştırmanın veya tez yazmanın en can alıcı noktası. Hem ilgi duyduğunuz hem de sevdiğiniz alanlarda uzmanlaşmanız için de önemli bir husus.

Belirlediğiniz konu başlıkları ne çok dar ne de çok geniş kapsamlı olsun. Böylece okuyacağınız kaynakları daha rahat bulabilir ve süreç içerisinde daha az yorulmuş olursunuz.

Konuyu daratmak ve kontrolünüz altına almak için 5 ana boyut altında değerlendirebilirsiniz.

  • Coğrafi boyutu: Örneğin; Türkiye’de hangi çevresel sorunların kritiktir?
  • Kültür boyutu: Türkiyedeki gündelik yaşam kültüründeki davranışların çevresel sorunlara etkisi nedir?
  • Zaman boyutu: Son 20 yılda, Türkiye’de kontrolü zorlaşan çevre sorunları nelerdir?
  • Disiplin boyutu: Türkiye’deki çevresel sorunların ekonomiye etkisi nedir?
  • Komünite boyutu: Hava kirliliğinin yaşlılar üzerindeki etkileri nelerdir?

Özellikle alan taraması, kaynak araştırması yaparken ilgili anahtar kelime toplayın. Bu anahtar kelimeler arasında ilişkisel bağlar kurun. Anahtar kelimeler üzerinden tarama yapmanızda kolaylaşacaktır. Bu anahtar kelimeleri seçerken ve ararken aşağıdaki hususlara dikkat edin;

  • Konunuzu en iyi tanımlayan kelimeleri arayın
  • Ansiklopedi makalelerini, arka planını ve genel bilgileri okurken bunlara bakın.
  • Arama becerilerinizi genişletmek için daha geniş ve daha dar terimler, eş anlamlılar, zıt anlamlılar gibi farklı aramalarda gerçekleştirin.

Alan taraması araştırma sorunuzu belirlemeniz için de büyük önem taşımaktadır. Farklı bir yazı içerisinde, araştırma sorusunu belirleme üzerine de daha detaylı bir yazı yazacağım.

Kısacası; çalışma yapmak istediğiniz alanlarda bol bol okuyun. Kaynak taraması ve literatür okuma tekniklerini ayrıca bir başka yazıda anlatacağım.

ADIM-5: Konunun uzmanlarını bulun, danışmanınız ile konuyu tartışın.

Kaynak okumak kadar konunun uzmanlarından destek almak hatta danışman olarak araştırmaya/teze dahil etmek önemlidir.

Periyodik olarak araştırma konunuz üzerine danışmanınız ile görüşüp tartışın. Ortak değerlendirmelerde bulunun. Daima fikir almak ve fikir alışverişinde bulunmak araştırmayı zenginleştirecektirecektir.

ADIM-6: Konu değişebilir, devşirilebilir.

Konu seçimi mutlak bir sonuç değildir. Her zaman her şekilde geri adım atıp tekrar konu seçebilir, konudan vazgeçilebilir.

Eğer bir konu belirleyip araştırmaya başladıysan ve sonrasında konu hakkında yeterli kaynağın olmadığına kanaat getirirsen yada diğer nedenlerden dolayı konuyu değiştirmek istersen hiç korkma. Tekrar toparlanmak ve konu başlığı seçmek zamanını alır ama en azından hareket halinde olmak yerinde saymaktan daima iyidir!

 

 

Benzer İçerikler

image
Kemal ŞAHİN | Akademik Hayat

Akademisyen, kullanıcı deneyimi ve arayüz tasarımı, veri görselleştirme, web/mobil uygulama geliştirme.

Kemal ŞAHİN'i yakından tanıyın.