İnternet üzerinde, hızlı ve etkili bilgiye sistematik bir şekilde ulaşmak için kullanılan servistir.
Temel işlevi, internet üzerindeki dağınık bilgiyi bir araya getirip kataloglamasıdır. Bu işlevi etkin ve güçlü yapabilmek için akıllı ve özel bir yaklaşım kullanır. Bu yaklaşım ile birbirilerinden ayrılırlar.
Arama motorları temel olarak üç bileşenden meydana gelmektedir.
- Web Robotu
- Arama İndeksi
- Kullanıcı Arabirimi
Arama Motorları Nasıl Çalışır?
Arama motorları internet üzerindeki içeriklerleri robotlar (Örümcek veya bot olarakta adlandırılır) aracılığıyla düzenli olarak tarar.
Taradığı verileri arşivler ve indeksler. Basit haliyle, kendi dizin yapılarına ekler. Bunu yaparken ciddi bir sınıflandırma yapar.
Son aşamada, elde ettiği yapıyı kendi içerisinde sıralar. Bunu yaparken kendi algoritmasına göre ilintili ve kaliteli olan sonuçları özel olarak önceliklendirir. Örneğin Google bu aşamada 200’den fazla faktör içeren bir algoritma kullanır.
Arama Motorlarının Geçmişi
- 1990: İlk arama motoru, bir üniversite öğrencisi olan Alan Emtage tarafından Archie adıyla kuruldu.
- 1991: Archie popüler olmaya başlayınca, Minnesota Üniversitesi‘nden Mark P. McCahill, Veronica (Very Easy Rodent-Oriented Net-wide Index to Computerized Archives)’yı çıkardı.
- 1993: MIT’den Matthew Gray, index oluşturabilmek için “Wandex” adını verdiği internet botunu geliştirdi.
- 1994: Arama motorlarının altın döneminin başlangıç yılı. Carnegie Mellon Üniversitesi’nden Dr. Michael Mauldini’ın geliştirdiği Lycos’ın açtığı yolda; Magellan, Excite, Infoseek, Inktomi, Northern Light ve AltaVista gibi döneminde dikkat çeken bir çok arama motoru görücüye çıktı.
- 1998: Larry Page ve Sergey Brin tarafından Google kuruldu. Arama motoru kavramına PageRank adıyla yepyeni bir bakış açısı kazandırdılar.
- 2004: Google binlerce kitabı tarayarak Google Book Search servisini yayına aldı.
Popüler Arama Motorları
Google, alandaki en eşsiz ve en başarılı arama motorudur. Sadece Google’dan bahsederek konuyu kapatabiliriz ama bu bazı niyetleri göz ardı etmemize sebebiyet verir. O nedenle özel amaçlara yönelik arama motorlarını da göz atmanız fayda olacaktır. Bazı ülkelerde, çeşitli sebeplerden ötürü daha yaygın ve tercih edilen arama motorları da mevcuttur.
Baidu
Google servisleri yerine kendi ülkesine has niteliklerle kuşatılmış araçları ön planda tutmak isteyen Çin’in geliştirdiği bir arama motorudur. Çin dışında, Amerika Birleşik Devletleri, Tayvan, Hong Kong ve Kore Cumhuriyeti’nde aktif olarak kullanılmaktadır.
DuckDuckGo
Çevrimiçi gizlilik amacıyla hayatımıza giren bir arama motorudur. Kullanıcı etkinliklerini takip etmediğini taahhüt etmektedir.
Dogpile
Önde gelen arama motorlarından sonuçlar alan bir meta arama motorudur.
Yaani
Yerli arama motoru olarak bilinen ve Türkiye’de kullanıcıların verilerinin yurt içinde tutulmasını sağlayan bir arama motorudur.